Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BNP Paribas Bank Polska S.A. w 2023 r. 40
Outlook 2024+
Do najważniejszych czynników zewnętrznych, które w ocenie Banku mogą mieć
wpływ na wyniki Grupy w kolejnych okresach należy zaliczyć:
• Wojna w Ukrainie. Wojna w Ukrainie pozostaje istotnym czynnikiem, który
będzie wpływał na sytuację gospodarczą w Polsce i na świecie. Działania
militarne w Ukrainie najsilniej oddziaływały na ceny surowców na rynkach
światowych, które po rozpoczęciu wojny znalazły się na wysokich poziomach.
W Europie występowały uzasadnione obawy o dostępność nośników energii, a
w szczególności gazu ziemnego. Wysokie ceny surowców działały proinflacyjnie
i pogarszały saldo bilansu handlowego Polski. Obecnie szoki wynikające z
wojny w Ukrainie wygasają. Jednakże trwająca wojna utrzymuje ryzyko
ponownego wzrostu cen surowców. Czynnikiem dużej niepewności jest również
sytuacja geopolityczna na Bliskim Wschodzie. Ewentualna eskalacja może
prowadzić do wzrostu cen surowców, jak również globalnie do większej awersji
na ryzyko u inwestorów.
• Wzrost gospodarczy na świecie. Według październikowego World Economic
Outlook Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) tempo wzrostu
gospodarczego na świecie w 2024 r. będzie zbliżone do tego w 2023 r. MFW
szacuje, że globalny PKB wzrósł w 2023 r. o 3,0%, a w 2024 r. wzrośnie o 2,9%.
Fundusz prognozuje spowolnienie wzrostu w Stanach Zjednoczonych z 2,1% w
2023 r. do 1,5% w 2024 r. oraz umiarkowane ożywienie w strefie euro: wzrost
dynamiki realnego PKB z 0,7% do 1,2%. Jednocześnie w ocenie MFW spadać
będzie inflacja. W USA średnioroczna dynamika cen konsumpcyjnych obniży się
z 4,1% w 2023 r. do 2,8% w 2024 r. W strefie euro z 3,3% do 2,7%. Z kolei
Komisja Europejska w jesiennej prognozie spodziewa się wzrostu w strefie euro
w 2023 r. na poziomie 0,6% i 1,2% w 2024 r. Dla Polski instytucje
międzynarodowe prognozują odbicie gospodarcze. MFW przewiduje, że
dynamika polskiego PKB wzrośnie z 0,6% w 2023 r. do 2,3% w 2024 r. Podobne
prognozy dotyczące wzrostu gospodarczego w Polsce ma Komisja Europejska.
W ostatniej prognozie spodziewa się wzrostu PKB w Polsce na poziomie 0,4% w
2023 r., a w 2024 r. w wysokości 2,7%.
• Polityka pieniężna prowadzona przez główne banki centralne. Oprócz sytuacji
geopolitycznej, głównym czynnikiem oddziałującym na tempo ożywienia na
świecie jest polityka banków centralnych. Na początku 2023 r. Federalny
Komitet Otwartego Rynku (FOMC) kontynuował zacieśnianie polityki pieniężnej
podnosząc stopy procentowe w Stanach Zjednoczonych do poziomu 5,25-
5,50%. W lipcu Komitet zdecydował się na ostatnią podwyżkę i na kolejnych
posiedzeniach podejmował decyzje, by pozostawić stopy na niezmienionym
poziomie. Obecnie, według oczekiwań rynkowych, cykl zacieśniania polityki
monetarnej w USA zakończył się. Rynek wycenia, że Komitet zdecyduje się na
pierwsze obniżki na posiedzeniu w czerwcu lub w maju bieżącego roku. Do
końca 2024 r. rynek wycenia zaś obniżki w skali około 150 p.b. Również w
przypadku Europejskiego Banku Centralnego (EBC) rynki spodziewają się, że
zakończył on we wrześniu ubiegłego roku cykl podwyżek stóp procentowych ze
stopą depozytową na poziomie 4,00%. Rynki spodziewają się, że za pierwszymi
obniżkami stóp procentowych Rada Prezesów EBC zagłosuje w tym roku na
posiedzeniu w marcu lub w kwietniu. Rynki wyceniają, że do końca 2024 r.
stopy procentowe w strefie euro spadną o ok. 150 p.b.
• Działania Narodowego Banku Polskiego. We wrześniu 2023 r. RPP zdecydowała
się obniżyć stopę referencyjną o 75 p.b. Decyzja była dla rynku zaskakująca,
który spodziewał się obniżki o 25 p.b. Na październikowym posiedzeniu RPP
dokonała obniżki zgodnymi z oczekiwaniami rynkowymi o 25 p.b. Na
następnych posiedzeniach Rada utrzymywała stopy procentowe na
niezmienionym poziomie. Na konferencjach prasowych prezes NBP Adam
Glapiński podkreśla, że Rada znajduje się w trybie wait-and-see oraz, że dalsze
decyzje „będą zależne od napływających informacji dotyczących perspektyw
inflacji i aktywności gospodarczej”. Prezes NBP podkreśla również niepewność
związaną z jednej strony z czynnikami podatkowo-regulacyjnymi (zerowa
stawka VAT na żywność oraz działania osłonowe związane z cenami energii i
gazu), z drugiej zaś tempem ożywienia gospodarczego. Obecna rynkowa
wycena zakłada spadek stóp procentowych w Polsce o 125 p.b do końca 2024 r.
• Zachowanie kursu złotego wobec kluczowych walut We wrześniu 2023 r. złoty
wyraźnie osłabił się. Stało się to w reakcji na decyzję Rady Polityki Pieniężnej o
obniżeniu stopy referencyjnej o 75 p.b. W drugiej połowie października, po
wyborach parlamentarnych, złoty wyraźnie się umocnił, a kurs EUR/PLN
znajdował się na trendzie spadkowym do końca roku. W najbliższych
miesiącach na kurs złotego mogą oddziaływać decyzje RPP. W przypadku
pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie przez dłuższy
okres, złoty może się umacniać. Wciąż utrzymuje się jednak ryzyko osłabienia
polskiej waluty w przypadku wzrostu napięć geopolitycznych.
• Kształtowanie się koniunktury gospodarczej w Polsce. W 2023 r. polska
gospodarka znajdowała się w fazie wyraźnego osłabienia koniunktury. Produkt
krajowy brutto w I kwartale ubiegłego roku spadł o 0,3% r/r, a w II kwartale o
0,6% r/r. W III kwartale sytuacja uległa poprawie, a polska gospodarka urosła o
0,5% r/r. Według listopadowej projekcji Narodowego Banku Polskiego PKB w
całym 2023 r. zwiększył się o 0,3%. Jednocześnie NBP prognozuje odbicie
koniunktury w 2024 r. i wzrost PKB o 2,9%. Motorem wzrostu może być
konsumpcja prywatna napędzana szybkim realnym wzrostem płac oraz
waloryzacją świadczenia 500+ do 800 zł. Ożywieniu koniunktury sprzyjać
również będą wydatki w ramach nowego Wieloletniego Planu Finansowego UE
oraz Krajowego Planu Odbudowy. Nie jest jednak pewna ich skala. Czynnikiem
niepewności pozostaje koniunktura za granicą, zwłaszcza w Europie Zachodniej.
Słaby popyt zagraniczny nie będzie sprzyjał odbiciu w polskim przemyśle, który
przez większą część 2023 r. znajdował się w recesji.
• Sytuacja na krajowym rynku pracy. Sytuacja na polskim rynku pracy jest wciąż
dobra. Nominalna dynamika wynagrodzeń utrzymuje się na wysokim,
dwucyfrowym poziomie. W listopadzie 2023 r. średnie wynagrodzenie w
sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 11,8% r/r. Od sierpnia ubiegłego roku płace
realne rosną. Według listopadowej projekcji Narodowego Banku Polskiego
nominalna dynamika płac będzie spadać, jednocześnie jej poziomy będą
wyższe od inflacji. Stopa bezrobocia rejestrowanego od początku 2023 r. spadła
o ok. 0,5 p.p.: w okolice 5%. Stopa bezrobocia BAEL w 2023 r. znajdowała się
poniżej 3%. Bank centralny spodziewa się, że wzrośnie ona w bieżącym roku
średnio do poziomu 3,3%. Ogólnie pracodawcy w Polsce, mimo spowolnienia
gospodarczego i wzrostu stóp procentowych, nie redukowali znacząco
zatrudnienia. Choć rynek pracy pozostaje silny, to widać w danych pierwsze
sygnały osłabienia na rynku pracy. Od początku 2023 r. roczna dynamika
wzrostu zatrudnienia wyraźnie spadała, a w październiku i listopadzie przyjęła
wartości ujemne.
• Podwyższona inflacja. W grudniu 2023 r. ceny konsumpcyjne mierzone
wskaźnikiem CPI wzrosły o 6,2% r/r. Od kwietnia 2021 r. inflacja w Polsce nie
znajduje się w celu Narodowego Banku Polskiego (2,5% +/- 1 p.p.). Według
listopadowej projekcji NBP inflacja w Polsce będzie w IV kwartale 2024 r. na
poziomie 4,6% r/r. Na styczniowej konferencji po posiedzeniu RPP prezes NBP
powiedział, że na początku bieżącego roku inflacja może obniżyć się nawet
poniżej 3%, jednakże w drugiej połowie roku ponownie wzrośnie. Dokładna
ścieżka inflacji zależeć będzie w dużej mierze od tego, czy rząd zdecyduje się
dalej na zerową stawkę na żywność oraz na kontynuację działań osłonowych
dla cen gazu, energii i ciepła. W średnim horyzoncie bank centralny spodziewa
się jednak dezinflacji, której sprzyjać będą wysokie stopy procentowe, a roczny
wskaźnik CPI powróci do pasma odchyleń od celu pod koniec 2025 r. Wysoka
inflacja oraz dobra sytuacja na rynku pracy mogą przekładać się na wzrost
kosztów Banku.
• Nierównowaga w finansach publicznych. Według jesiennej prognozy Komisji
Europejskiej deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych (general
government) wyniósł w 2023 r. 5,8% PKB. Na 2024 r. Komisja prognozuje
deficyt na poziomie 4,6% PKB. Deficyt może być jednak wyższy ze względu na
dodatkowe wydatki rządowe: podwyżka płac w sferze budżetowej o 20% oraz