Prawo pracy: czy pracodawca może zwolnić pracownika z powodu pandemii koronawirusa?
Pandemia koronawirusa to trudny okres dla wielu firm. Pracodawcy, poszukując możliwości ratowania swoich przedsiębiorstw, rozważają redukcję zatrudnienia. Czy mają do tego prawo?
Rozwiązanie umowy o pracę w trakcie pandemii koronawirusa
Szereg firm w czasie pandemii działa w ograniczonym zakresie lub musiało zawiesić funkcjonowanie. Jednym ze sposobów na ograniczenie kosztów w trudnym okresie jest zmniejszenie liczby etatów.
Tarcza antykryzysowa wprowadziła dużo tymczasowych ułatwień dla przedsiębiorców, ale program nic nie zmienił w kwestii ułatwiania zwolnień. Jeśli pracujesz na podstawie umowy o pracę, prawo chroni Cię w taki sam sposób, jak przed pandemią koronawirusa.
W dalszym ciągu obowiązują takie same okresy wypowiedzenia, czyli:
- 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli dana osoba pracowała minimum 6 miesięcy;
- 3 miesiące, przy zatrudnieniu trwającym co najmniej 3 lata.
Pamiętaj, że w szczególnych przypadkach pracodawca może skrócić okres wypowiedzenia, ale najwyżej do 1 miesiąca. Za pozostały czas należy Ci się odszkodowanie.
Jeśli Twoja umowa była na czas określony, pracodawca, wypowiadając umowę, nie musi podawać powodu zwolnienia. Inaczej wygląda sprawa z umową na czas nieokreślony. Pracodawca musi uzasadnić swoją decyzję. A powodem może być np. spadek dochodów związanych z pandemią koronawirusa.
Rozwiązanie a umowy cywilnoprawne
Podobnie jak w przypadku umów o pracę, bez zmiany pozostały zasady dotyczące umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 746 Kodeksu cywilnego zleceniodawca może wypowiedzieć umowę zlecenia w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę
Zamawiający może także odstąpić od umowy o dzieło. Zamawiający na podstawie art. 644 Kodeksu cywilnego może odstąpić od umowy w każdej chwili, płacąc jednak umówione wynagrodzenie. W takim wypadku zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła (np. materiały, które można wykorzystać do zrealizowania innej umowy).
Rozwiązanie stosunku pracy a okres przedemerytalny
Nie musisz się obawiać zwolnienia z powodu pandemii koronawirusa, jeśli masz umowę o pracę i niedługo masz przejść na emeryturę. Również pod tym względem nie wprowadzono zmian przy okazji uchwalania tarczy antykryzysowej.
Na 4 lata przed przejściem na emeryturę wchodzisz w tzw. okres ochronny. Pracodawca musi Ci umożliwić przepracowanie tego okresu aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. Wyjątkiem jest uzyskanie przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Co w przypadku upadłości?
W przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa pracodawca może rozwiązać umowę o pracę i skrócić okres jej do 1 miesiąca wypowiedzenia.
Gdy likwidowane są takie same stanowiska pracy, firma musi się kierować względami obiektywnymi. Pod uwagę powinny być brane takie czynniki, jak staż pracy, doświadczenie zawodowe, poziom wykształcenia itp.
