Jak rozmawiać z dziećmi o pieniądzach?
Dlaczego nie powinniśmy wymagać od dzieci zbyt dużej dyscypliny finansowej? Jak rozmawiać o pieniądzach, żeby nie przecenić ich wartości, i dlaczego brak rozmowy o finansach z dzieckiem to błąd? Dowiecie się z podcastu, który dla BNP Paribas Talks przygotował Bartłomiej Biga, ekonomista.
Jak zarządzać finansami?
Ekspert już na wstępie zaznacza, że zarządzanie finansami jest naprawdę trudne. Do tego potrzebna jest rzetelna wiedza. Tym bardziej, że mechanizmy finansowe są coraz bardziej skomplikowane i podstępne. Mimo że rozmowa o pieniądzach z dzieckiem to nie najłatwiejsze zadanie, błędem byłoby jej zaniechać.
Biga podkreśla, że nasze decyzje, także te dotyczące pieniędzy są podatne na wiele błędów.
– Nie oznacza to, że nie powinniśmy nic z tym robić, nic zmieniać. Przeciwnie, warto uświadomić sobie istnienie pułapek, utartych sloganów, które bywają szkodliwe po to, aby choć trochę się na nie uodpornić – wyjaśnia. Ostrzega także przed perfekcyjną racjonalnością, bo ta tak naprawdę jest poza naszym zasięgiem. – Trzeba polubić naszą niedoskonałość, to bardzo ludzkie – dodaje.
Wytrzymałościowy test pianki
Ekonomista zauważa, że wiele osób i firm próbuje wykorzystać naszą – zarówno dzieci, jak i dorosłych – potrzebę natychmiastowej nagrody.
Jak silna jest ta potrzeba? Dobrze oddaje ją test Marshmallow, który Daniel Kahneman przeprowadził na dzieciach w wieku od 4 do 6 lat. Przed dziećmi postawiono ich ulubione ciasteczka i dano wybór: możesz albo zjeść ciastko od razu albo poczekać 15 minut i dostać w nagrodę drugie. Jedynie 30% dzieci zdołało nie zjeść pianki od razu. Szybka nagroda to ogromna pokusa dla dzieci, ale i dla dorosłych.
– Kiedy pytam studentów czy wolą dostać teraz 5 tysięcy złotych, czy za rok 6 tysięcy, większość chce dostać pieniądze od razu – opowiada w podcaście „Nie żal Ci wydawać na głupoty” Bartłomiej Biga, ekonomista.
Efekt posiadania
Jeżeli coś chociaż przez moment wydawałoby się nasze, to cenimy to o wiele bardziej niż gdybyśmy patrzyli na to chłodno. – Kiedy mamy coś już w ręce, kiedy coś przymierzymy, wtedy rezygnacja z zakupu jest piekielnie trudna – ostrzega gość podcastu BNP Paribas Talks. Jest to potwierdzone wieloma badaniami, które nazywają ten mechanizm „efektem posiadania”.
Dobrze oddaje to eksperyment na studentach przeprowadzony w Sanach Zjednoczonych. Otóż jednej grupie studentów rozdano kubki i poproszono ich o wycenę. Drugiej grupie jedynie pokazano kubek i zadano to samo pytanie. Jak się domyślacie w grupie, która dotknęła kubka pojawiały się znacznie wyższe ceny.
– Lepiej, żeby zabawka bądź jakakolwiek inna rzecz nie trafiło w ręce dziecka. Kiedy do tego dojdzie, brak zakupu będzie postrzegane przez te dziecko jako znacznie większa strata – ostrzega ekspert.
Nie ma nic droższego niż pieniądze
Warto mówić o pieniądzach, ale nie warto przesadzać z ich gloryfikowaniem i z przecenianiem pieniędzy. Niektóre badania pokazują, że motywowanie finansowe nie zawsze wzmacnia szlachetne pobudki. Wręcz przeciwnie, w pewnych sytuacjach motywacja finansowa może zniszczyć piękne i szlachetne pobudki, jakie są w naszych dzieciach.
Najlepiej oddaje to pewien bardzo ciekawy eksperyment – przeprowadzony podczas Izraelskiego Dnia Datków.
Uczniowie szkół średnich kwestują wtedy na datki na szczytne cele. Przy tej okazji postanowiono ustalić wpływ bodźców finansowych na motywację uczniów. Podzielono ich na trzy grupy. W jednej z grup wygłoszono krótką motywacyjną mowę o tym, jak wyniosła jest sprawa, na którą kwestują. Dwóm pozostałym grupom dodatkowo zaoferowano nagrodę pieniężną uzależnioną od tego, jak dużo pieniędzy zbiorą. W jednej obiecano 1%, w drugiej 10% bonusu.
Dodajmy, że nagrody nie pochodziły z ofiarowanych datków, lecz z innego źródła. Wynik? Okazało się, że uczniowie, którzy nie byli opłacani zebrali o 55% więcej pieniędzy niż Ci, którym zaoferowano jedno procentową prowizję. Mniej zebrała także grupa, której zaoferowano 10% bonus.
Wniosek? Motywacja pozafinansowa zadziałała najsilniej
Jeśli chcesz dowiedzieć się, dlaczego nie powinno się używać sloganów: „Nie żal wydawać Ci na głupoty”, „co uzbierasz to rozpuścisz”, „pieniądze są brudne i złe, a ludzie bogaci chciwi”, także tego jak bardzo te słowa mogą wpłynąć na kształtującego się młodego człowieka, posłuchaj podcastu BNP Paribas Talks >>> https://talks-bnpparibas.pl/podcast/nie-zal-ci-wydawac-na-glupoty/
Sprawdź także:
